Sinds zijn aantreden als ceo bij Zeeman is de kernwaarde ‘zuinig’ aardig opgerekt. Betekende het vroeger vooral ‘goedkoop’; voor Erik-Jan Mares betekent ‘zuinig’ óók zuinig op de planeet en zuinig op de mensen in de hele productieketen. Intussen kost een kinder-T-shirt met Mickey Mouse-opdruk nog altijd maar 3 euro 99. Hoe doet Zeeman dat?
De oer-Hollandse Zeeman, de textielsuper met de lage prijzen, is in zeven landen actief. Dus toen tussen eind maart en half mei de winkels in zes van de zeven landen dicht moesten, was dat best even taai, vertelt ceo Erik-Jan Mares. 'Alleen Nederland bleef open. Twee derde van de omzet viel gewoon weg. Gelukkig gingen we gezond de crisis in. Toen we half mei weer opengingen, hadden we dermate goede omzetten dat we tot aan de tweede coronagolf structureel op een hoger niveau hebben gezeten. We hebben het afgelopen jaar ook niemand vanwege de crisis hoeven te ontslaan. Sterker nog: we groeien.'
Groeien, bodemprijzen én duurzaam produceren: gaat dat wel samen?
‘Bij Zeeman gaan we uit van onze kernwaarde 'zuinig'. Om te beginnen hebben we onze ontwerpafdeling gewoon in eigen in huis. We besteden ongelooflijk weinig geld aan marketing, omgerekend naar percentages per omzet. De productie in het Verre Oosten houden we in eigen hand: zonder tussenpersonen. Verder produceren wij in heel grote hoeveelheden. Als ik bijvoorbeeld naar dure A-merken kijk: die hebben verschillende producten in allerlei kleuren en pasvormen. Wij hebben één model T-shirt, met een V-hals of een ronde hals. Je kunt je voorstellen dat dat voor fabrieken erg interessant is: ze hoeven hun machines maar één keer in te stellen. Tot slot: de meeste grote fashion retailers betalen vaak pas na 60, 90 of zelfs 120 dagen. Wij betalen onze leveranciers standaard binnen veertien dagen.’
Wie is Erik-Jan Mares?Erik-Jan Mares (52) studeerde bedrijfskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zijn loopbaan begon hij bij Nutricia, waar hij bijna vijftien jaar werkte. Daarna maakte hij een overstap naar C1000 en Ahold. Bij Ahold werd hij lid van het directieteam. In 2017 ging Mares aan de slag bij Zeeman, waar hij algemeen directeur is.
Snel betalen, hoe past dat bij zuinig?
'Zuinig gaat bij ons niet alleen over geld, maar ook over mensen, maatschappij en milieu. Onze leveranciers snel betalen; dat doen we omdat we zuinig zijn op de relatie. Omdat we als familiebedrijf vinden dat iedereen in de keten iets aan het product moet kunnen verdienen. De meeste bedrijven waarmee wij werken, zijn trouwens óók familiebedrijven. In een land als Bangladesh loopt de rente om te lenen in de dubbele cijfers. Als wij de mensen opschepen met een lening waarover ze meer dan 10 procent rente moeten betalen, dan wordt hun bedrijfsvoering lastig.'
Welke rol hebben ondernemers eigenlijk in de samenleving? En welke verantwoordelijkheid? Wat dragen ze bij aan een duurzame, inclusieve samenleving? Forum maakte een korte serie interviews ter gelegenheid van de Bilderberg Conferentie die op 5 februari online plaats vindt. Lees ze allemaal op www.vno-ncw.nl/forum
Is zo’n strategie voorbehouden aan familiebedrijven?
'Het past er wel goed bij. Het bedrijf is nog steeds 100 procent in handen van de familie Zeeman; zij kiezen heel duidelijk voor de lange termijn. Dat betekent dat wij koers kunnen houden, ook als het een keer een kwartaal of een halfjaar minder gaat. Een familiebedrijf als het onze is niet overgefinancierd, elk moment van het jaar zijn wij gezond. Uiteindelijk is het doel dat de volgende generatie Zeemannetjes ook van het bedrijf kan profiteren – in de goede zin van het woord. Met de coronacrisis hebben veel bedrijven ingrijpende maatregelen moeten nemen. Wij niet. Toen het vrijdag 13 maart duidelijk werd dat er ellende aan zat te komen, hebben wij onze leveranciers per brief herbevestigd dat we binnen veertien dagen zouden blijven betalen. Dat creëerde rust. Tegelijkertijd denk ik dat óók beursgenoteerde bedrijven best voor zuinig kunnen kiezen, zolang de aandeelhouders die langetermijnvisie maar onderschrijven. Met zo’n kernwaarde weet iedereen die in jou geïnvesteerd heeft, wat jouw sterkte is. Eerlijk gezegd geloof ik dat alleen bedrijven die duurzame waarden in hun bedrijfsvoering verankeren, zullen overleven. Mensen zijn op zoek naar zijn naar merken die 'echt' en 'aspirationeel' zijn, in de zin dat ze ook een rol, een verantwoordelijkheid in de samenleving hebben. Naar merken die snappen dat je slechts 'samen' duurzaam kan blijven bestaan.'
Interview gaat na de foto verder