Over 10 jaar is een exoskelet standaard werkkleding in zorg en bouw

Het begon allemaal met een tilhulp

In retrospectief is het logisch dat Wisse zich zou bezighouden met exoskeletten. Hij studeerde in 2005 af aan de TU op protheses en was gefascineerd door mechanica, vooral van veersystemen. Meteen na zijn studie begon hij een bedrijfje dat veersystemen ontwikkelde om zware dingen makkelijker te tillen. Met de TU belandde hij in een traject om een tilhulp te maken voor ziekenhuizen die het zware werk van de verpleegkundigen moest overnemen. ‘Dat werd een heel gecompliceerde grote machine’, omschrijft Wisse het resultaat. ‘Die zou over 20 jaar heel goed op de markt kunnen komen, zoals dat gaat met universitaire ontwikkeltrajecten. Maar ik ben ondernemer, ik wil iets dat snel op de markt te brengen is. Dus vroeg ik waar zorgverleners nu echt op zaten te wachten. Het bleek dat er eigenlijk best goede tilhulpen waren, maar dat vooral het steeds weer vooroverbuigen zwaar was voor de rug.’

Exoskelet helpt rugklachten voorkomen

De exoskeletten zijn nu vooral in gebruik in de autoassemblage (BMW-medewerkers die dashboards inbouwen zijn er bijvoorbeeld heel blij mee) en de logistiek (voor orderpickers die dozen sorteren). ‘We willen meer inzetten op de bouw en natuurlijk de zorg, voor chirurgen en verpleegkundigen. In de zorg is het idee begonnen’, zegt Wisse. ‘denk ook aan chirurgen die lang een beetje voorovergebogen moeten werken.’

'binnen niet al te lange tijd zijn er verschillende exoskeletten voor allerlei taken'

‘Ik denk dat er in de nabije toekomst verschillende exoskeletten zijn voor diverse taken. Die van ons ontlasten de rug. Er zullen er zijn die helpen om comfortabeler te zitten. En ja, ook exoskeletten die 200 kilo kunnen tillen. Dat zullen grote robotpakken worden, denk ik zo. Onze versie moet eigenlijk steeds kleiner en onopvallender worden. Daar werken we aan, zodat je ze kunt integreren in een verpleegstersjas of een overall. Ze worden al geherklassificeerd voor de regelgeving. Nu zijn het nog medische hulpen, maar het worden personal protective equipment, net als een helm, veiligheidsschoenen of labkleding.’

Even met eigen ogen zien hoe dat dan werkt? Check dit filmpje

Bekendheid exoskelet groeit snel

Het zal allemaal niet lang duren, denkt Wisse, misschien nog een jaar of drie. ‘Toen we begonnen, trok iedereen zijn wenkbrauwen op bij de term exoskelet. Nu komen ze op me af: Hé, een exoskelet. Is dat een passieve of een actieve?’ Voor de volledigheid: Laevo maakt passieve, dus zonder motortjes. Al is dat geen principiële keuze. Als dat de functionaliteit verhoogt, zou er in latere versies elektronica toegevoegd kunnen worden. Maar voor nu werken veren het best. En ze zijn ook nog eens minder storingsgevoelig.

Robotpak uit ‘ontwikkelschuurtje’

Als er ter afsluiting even gekeken wordt in het kleine ‘ontwikkelschuurtje’ – dat als een losse unit in het bedrijfsverzamelgebouw van Yes!Delft staat – staat er in de hoek een medewerker in een soort robotpak. ‘Die versie gaat helpen bij het lopen met zware bepakking’, zegt Wisse. ‘Defensie is geïnteresseerd, maar het kan ook handig zijn voor hulpdiensten. Voor brandweerlieden die zware zuurstoftanks moeten dragen bijvoorbeeld.’