Bosbranden, overstromingen, vernietigende orkanen en krimpende polen. Alle voorspellingen over de klimaatverandering lijken uit te komen. En toch is klimaatactivist en schrijver Mark Lynas niet somber over de kans het tij te keren. 'Ik heb vertrouwen in wetenschap en het menselijk vernuft.' En de rol die het bedrijfsleven kan spelen.
In 2007 publiceerde Mark Lynas het geruchtmakende boek Six degrees: our future on a hotter planet. Gebaseerd op wetenschappelijke onderzoek beschreef de Britse wetenschapsjournalist hoe onze planeet met elke graad warmer meer op Venus gaat lijken, minder leefbaar wordt. Op deze 'roltrap naar uitsterven' baseerde National Geographic een alarmerende en apocalyptische documentaire. Onlangs publiceerde de in Fiji geboren en in de heuvels van Wales woonachtige Lynas een nieuwe editie van het prijswinnende boek, met drie extra woorden in de titel: One final warning. De waarschuwing geldt wat hem betreft ook voor het bedrijfsleven.
National Geographic maakte een documentaire gebaseerd op het boek dat Mark Lynas schreef. Hier kun je de trailer bekijken. Een waarschuwing vooraf: je wordt er niet vrolijk van
Hoe staat het veertien jaar na de publicatie met onze planeet?
'We zien allerlei bewijzen dat de sombere diagnose van destijds waarschijnlijk de juiste is, helaas. Kijk naar de overstromingen, bosbranden, krimpende polen, vernietigende orkanen en steeds hetere zomers. In het Westen stabiliseert de uitstoot van koolstof zich weliswaar, of neemt het zelfs af, maar in de rest van de wereld neemt het toe door de toegenomen welvaart. Maar vanuit het rijke Westen kunnen we niet het vingertje heffen. Welvaart en een schoner milieu hoeven elkaar niet uit te sluiten.'
Wie is Mark Lynas?Mark Lynas (1973) is een Britse schrijver en klimaatactivist. Hij schreef onder meer Six Degrees (2007) en Nuclear 2.0; Why a Green Future Needs Nuclear Power (2013). Lynas is een voorvechter van kernenergie en genetisch gemanipuleerd voedsel. En is ook actief voor het Climate Vulnerable Forum. Deze organisatie van landen die disproportioneel getroffen zijn door opwarming van de klimaat zet zich in voor 'groene' industrialisering en wil samen met overheden oplossingen bedenken om om te gaan met klimaatverandering.
Er wordt wel beweerd dat het coronavirus een waarschuwing van de natuur is. Wat heeft de crisis ons tot dusver geleerd?
'We hebben gezien dat een terugkeer naar een minimalistisch, plaatselijk bestaan, zoals sommige van mijn collega’s binnen de groene beweging willen, geen realistische optie is. Mensen willen er uiteindelijk toch op uit, de wijde wereld in. Ten tweede is de ontwikkeling van een vaccin onze redding geweest, onze vlucht uit de lockdown. Dat toont aan hoe belangrijk wetenschappelijke vooruitgang is, wat de anti-vaxxers ook beweren. Een positief gevolg van de coronacrisis is dat overheden bereid lijken te zijn om veel geld te investeren in wat een ‘groen herstel’ wordt genoemd, er zijn opeens subsidies beschikbaar die er anders niet zouden zijn. Maar we moeten niet alleen ons eigen huis op orde krijgen, maar ook de rest van de wereld. Daar liggen volop kansen voor groen investeren. Dat moet ook wel. De voornaamste uitdaging is wereldwijd ten strijde te trekken, want anders verplaatst het klimaatprobleem zich slechts.'
Wereldwijd ten strijde trekken, lijkt maar moeizaam op gang te komen.
'Dat ik ondanks de sombere toon optimistisch ben komt door mijn vertrouwen in wetenschap en menselijk vernuft. Het is controversieel gebleken, maar ik ben voor kernenergie en voor genetisch gemanipuleerd voedsel. Het zijn twee taboes in de groene beweging, maar als je er rationeel, zonder emotie, naar kijkt, zul je tot de conclusie komen dat er geen andere mogelijkheid is om koolstofuitstoot tegen te gaan en de wereldbevolking te voeden. Als je kijkt naar wat er in Duitsland gebeurt, dan word je somber. Daar ligt kernenergie zo gevoelig dat men koolmijnen opent en zich afhankelijk maakt van Rusland door gas en olie te importeren. Met biomassa kan ik ook weinig. Bomen nemen CO2 op en geven ons zuurstof. Die zijn niet bedoeld om te verbranden. Natuurlijk is het goed en logisch om in landen met veel wind windmolens te plaatsen, en in zonnige landen zonnepanelen, maar uiteindelijk heb je ter aanvulling kerncentrales nodig, hoe vervelend ook. Geen mitsen of maren.'
U heeft in het verleden zelf genetisch gemanipuleerde gewassen uit protest vernield…
'Het klopt dat ik er jaren geleden tegen was, toen men sprak over Frankenstein-voedsel, maar wanneer je je erin verdiept zie je de voordelen. De intensieve landbouw en het gebruik van bestrijdingsmiddelen is funest voor het klimaat. Als eten produceren op een minder ingrijpende manier kan, moet die kans worden gegrepen. Veel van de angst is irrationeel, net als de angst voor vaccinaties. Daarnaast is de angst dat Big Business profiteert van genetisch gemanipuleerde productievormen. Natuurlijk zijn er grote bedrijven die een graantje meepikken, maar dat kan gezien de grote voordelen geen reden zijn om er geheel van af te zien. Eerder vandaag las ik dat de Co-op supermarktketen geen genetisch gemodificeerd voedsel meer in de schappen gaat tolereren. Ze zijn slachtoffer geworden van een reactionaire campagne van anti-wetenschappers. Wetenschap en innovatie zijn juist belangrijk middelen in het gevecht tegen klimaatverandering.'
