Een duurzaam warenhuis, Marjan Haselhoff (TOMO) pakt het meteen groots aan: in het voorjaar van 2023 wordt het eerste filiaal in de Mall of The Netherlands geopend. En ze droomt al over andere vestigingen. Toch was het lastig om investeerders te vinden. ‘Iedereen heeft de mond vol van duurzaam, maar als het erop aan komt, vinden ze het eng.’
'Ik heb altijd een passie gehad voor fashion, maar ik vond die wereld vaak een beetje oppervlakkig, weinig impact toevoegen.' Maar na een lange introspectie-pauze daagde het Haselhoff dat haar nieuwe bedrijf toch over mode moest gaan en per se duurzaam zijn. 'Ik werd getriggerd door een lezing van Kate Raworth, de bedenker van doughnut economics.' Het idee daarvan is dat economische groei niet oneindig kan zijn, maar zich binnen een bandbreedte moet bewegen om de aarde niet uit te putten. Nu dus de kans om dat helemaal anders te doen en wél maatschappelijke impact te bereiken. Het werd TOMO, een duurzaam warenhuis: 'TOMO is Japans voor vriend en tegelijkertijd een afkorting van tomorrow.'
Volledig circulair warenhuis lastiger dan gedacht
Een volledig circulair warenhuis realiseren, is lastiger dan gedacht. Toch blijft circulair de ambitie van TOMO: 'Circulair betekent geen afval creëren. Het vraagt om zeer hoogwaardige grondstoffen die afbreekbaar zijn of het gaat om grondstoffen die altijd in de loop blijven. Er zijn in de mode wel mooie initiatieven, met hennep en mycelium bijvoorbeeld.' Maar vaak lukt het niet om grondstoffen honderd procent te hergebruiken en is recycling – wel hergebruik, maar geen gesloten kringloop – het hoogst haalbare.
Haselhoff: 'Zo krijgen we een drop & loop-inzamelautomaat, waar klanten hun oude textiel kunnen inleveren in ruil voor korting. Die kleding wordt voor een deel hergebruikt, maar dat is natuurlijk nog wat anders dan volledige circulariteit.' Hetzelfde geldt voor de spijkenbroekenlease van MUD Jeans: ja ze worden gerecycled, maar op den duur slijt spijkerstof toch. Haselhoff formuleert het doel nu zo: 'We willen een koploper zijn in de transitie en zo duurzaam, circulair en ethisch mogelijk zijn.'
'het lukt vaak niet om grondstoffen honderd procent her te gebruiken'
Lastig is dat de herkomst van materialen niet altijd makkelijk te traceren is. Aan het begin van de productieketens zitten vaak coöperaties die de individuele boer aan het zicht onttrekken. Haselhoff: 'Bij katoen zie je dat veel: de productie komt op de grote hoop terecht. Een klant kan niet zomaar katoen bij boer A of B inkopen.' Om toch zekerheid over een duurzame herkomst te krijgen, gaat TOMO gebruik maken van Retraced. Een organisatie die door middel van blockchaintechnologie zoveel mogelijk informatie vastlegt over een product. 'Al die informatie kan de klant aan het label aflezen.'