De troonrede van Jan-Paul Rutten (Gulpener): 'Schouders onder ‘t klimaat'

20-09-2021

We zijn gewend dat de koning de troonrede voorleest. Maar wat als een ondernemer die taak eens op zich zou nemen? Dat zou weleens verrassend kunnen uitpakken. De alternatieve troonrede van Jan-Paul Rutten van de Limburgse bierbrouwerij Gulpener.

'Leden van de Staten-Generaal,

We moeten allemaal onze schouders onder het klimaat zetten. Deze zomer werd Limburg opgeschrikt door overstromingen. Die hebben ook ons bedrijf geraakt, al is het drama veel groter voor horecazaken die ondergelopen zijn en helemaal opnieuw moeten beginnen. Die overstromingen zijn een voorbeeld van de onvoorspelbare weersomstandigheden wereldwijd. Er vinden enorme excessen plaats die heel anders zijn dan 10 of 20 jaar geleden. Zij wakkeren het gevoel van urgentie aan. De urgentie om nu echt klimaatmaatregelen te nemen. Als bedrijf zijn wij 25 jaar geleden bewust gaan nadenken over duurzaamheid. En dan op verschillende niveaus: niet alleen energieverbruik en CO2-uitstoot, maar ook grondstoffen betrekken uit de omgeving, en ook die leveranciers stimuleren om te verduurzamen. Het is een switch, een enorme verandering die we als maatschappij moeten doormaken. Dat lukt alleen als we állemaal die overtuiging hebben. De overheid moet de randvoorwaarden voor de switch creëren. En die zijn: corona onder controle krijgen, een gezonde economie, en de focus op volledige vergroening en circulariteit.'

'energieneutraal worden doe je omdat het belangrijk is voor de toekomst'

'Mensen – burgers, ondernemers – moeten overtuigd zijn van het nut om energie te steken in zoiets vervelends als de energietransitie. Want laten we wel wezen: wat heb je er nu eigenlijk aan om klimaatneutraal te worden? Gulpener wil in 2030 een fossielvrije bierproductie. Maar dan maken we nog steeds hetzelfde bier als vandaag. Je doet het omdat het belangrijk is voor onze toekomst als maatschappij en als mensen. Op zich zijn we goed op weg. De overtuiging wordt meer en meer gedragen. De overheid kan die bereidheid om in actie te komen voeden met wetgeving, subsidies en andere stimuleringsmaatregelen.'

Jan-Paul Rutten, Gulpener bier

Foto: Sam Rentmeester

'De huidige omstandigheden zijn weliswaar niet echt gunstig, met corona die ons als bedrijf een paar jaar terugzet, en een politiek die vooral met zichzelf – de formatie – bezig is. We hebben het te doen met de mensen die we zijn en de omstandigheden waarin we leven. Dat neemt natuurlijk niet weg dat er snel een nieuw kabinet moet komen voor de benodigde slagkracht. Politieke partijen moeten bereid zijn om over hun eigen schaduw heen te stappen. En dat geldt ook voor de individuele burger.'

'Bedrijven zijn in toenemende mate bezig met duurzaamheid. Dat is positief. Wel valt op dat de verduurzaming vaak kostengedreven is. Het ontbreekt wel eens aan een totaalvisie. Energie is enerzijds een technisch verhaal: hoe zorg je dat je minder CO2 uitstoot? Maar het is ook een maatschappelijk verhaal: wat is je rol als bedrijf in het grotere geheel? Er zijn bedrijven die alleen maar bezig zijn met het belang van de aandeelhouders. De donkere kant van het kapitalisme, zeg maar. Die leidt ertoe dat bedrijven geen oog hebben voor de vervuiling die zij veroorzaken en voor hun maatschappelijke verantwoordelijkheden.'

'Politiek én burger moeten over hun eigen schaduw heen stappen'

'De burger moet ook mee. Kijk naar corona: het grootste deel van de Nederlanders is bereid om zich te laten vaccineren. Zij zien de urgentie: voor hun eigen gezondheid en om de maatschappij weer te kunnen openen. Dat gevoel van urgentie is ook nodig op energiegebied. Mensen zijn best bereid om een paar euro meer te betalen, maar het moet wel binnen handbereik liggen. Burgers moeten normaal kunnen blijven leven als zij investeren in maatregelen. En een goed draaiende economie zorgt voor centen op de bank om dat ook te kunnen doen.'

'De mens heeft de natuurlijke neiging om steeds meer te willen, als een Rupsje Nooitgenoeg. Het is niet haalbaar om dat als overheid sterk af te gaan remmen, want mensen zijn niet ongelimiteerd te sturen. Maar er liggen enorme kansen, en als die positief worden benaderd is enorm veel mogelijk. Dat is mijn overtuiging.'

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.