Bye bye stookolie? Hoe de scheepvaart worstelt met minder CO2-uitstoot

19-05-2020

Scheepvaart zonder stookolie? Jan Valkier, ceo van Anthony Veder snapt dat dat nodig is. Maar alle bestaande schepen ombouwen is een dure grap. En voor welke brandstof dan? Dat is zijn dilemma. ‘De grote verandering komt door de consument.’

'In Nederland heeft aardgas inmiddels een negatieve bijsmaak, maar wij zien LNG (ofwel voluit Liquefied Natural Gas en in gewoon Nederlands vloeibaar aardgas; red.) toch echt als een brandstof voor de toekomst', zegt Jan Valkier, ceo van Anthony Veder in een gesprek dat vanwege het coronavirus telefonisch wordt gevoerd. En ja inderdaad, ook voor de rederij heeft het virus grote gevolgen. Personeel zit voor lange tijd vast op de schepen. 'Wij kunnen de mensen op dit moment niet van boord halen. Je wilt immers geen nieuwe mensen aan boord zetten die mogelijk corona kunnen introduceren.'

Maar goed, even terug naar LNG. Daarop richt Anthony Veder zich dus. Ondanks de vraagtekens die milieuorganisaties daar bij plaatsen. 'Het blijft natuurlijk fossiel, begrijp me niet verkeerd, maar het is wel de meest schone fossiele brandstof die we hebben. Je hebt minder CO2-uitstoot, geen zwaveloxide en roetdeeltjes en 80 procent minder stikstofoxiden dan bij stookolie of gasolie.'

#Hoedan?Energie besparen: prima. Maar wat doet het bedrijfsleven dan? Hoe worden energieslurpers energiezuinig, wordt fossiele brandstof vervangen door een duurzame variant en de uitstoot van CO2 echt gedecimeerd? In een korte serie onder de naam #Hoedan brengt Forum in beeld hoe ondernemers dat voor elkaar krijgen. En wat het ze allemaal kost.

LNG wint terrein in de scheepvaart

Al in 2007 besloot Valkier daarom om een kleiner tankschip te laten bouwen dat ook kleinere afnemers van Liquefied Natural Gas ofwel vloeibaar gas kan voorzien en sindsdien loopt zijn bedrijf voorop op het gebied van duurzaamheid. In de rest van de scheepvaart gaat het nog niet zo hard met die verduurzaming. Valkier: 'Er varen nu ongeveer 180 schepen op LNG en als je alles wat in aanbouw is, meerekent, dan hebben we het misschien over 400 op een totaal aantal van 50.000 schepen.' Maar voor Valkier is het glas altijd halfvol: hij ziet dat juist de grootverbruikers zoals cruiseschepen meer en meer op vloeibaar gas overgaan. 'Oké, momenteel ligt de cruise-industrie helemaal op z’n gat, maar er zijn 20 schone cruiseschepen in bestelling. Daar komt echt beweging in.'

'ik zie die bewustwording ook bij mijn eigen kinderen'

Valkier is ervan overtuigd dat de consument voor een grote verandering zal worden: 'Toeristen willen niet op een cruiseschip varen waar een grote zwarte pluim uit de schoorsteen komt. De publieke opinie is toch wel aan het veranderen. Ik vergelijk het wel met vegetariërs: hun aantal is de laatste jaren ook sterk toegenomen. Ik zie die bewustwording ook bij mijn eigen kinderen.'

Artikel gaat na de foto verder

'Juist de grootverbruikers stappen nu meer en meer over op vloeibaar gas', zegt Jan Valkier. 'Daar komt echt beweging in.'

Foto: Jeroen Poortvliet

Wacht niet op subsidies

Vooralsnog heeft het geloof van Valkier in een veranderende vraag goed uitgepakt: het LNG-transport levert meer en meer opdrachten op. Valkier: 'Ik geloof dat we business genereren door op een duurzame manier te opereren. Maar je moet het wel doen hè, je moet niet gaan zitten wachten op subsidies.' Het was best een risico, zegt Valkier. Ook om een ander formaat tanker te laten bouwen. Want normaal gesproken wordt LNG in heel grote tankers vervoerd van het Midden-Oosten of West-Afrika naar vooral Japan en Korea. 'Wij dachten: er zijn voldoende regio’s in de wereld die óók behoefte hebben aan LNG maar niet in zulke grote volumes.'

'op een duurzame manier opereren kan, maar je moet het wel doen hè'

Als het LNG-transport inderdaad business genereert, waarom schakelen andere bedrijven dan niet en masse over? Dat heeft volgens Valkier alles met de langetermijnhorizon van de industrie te maken. 'Het ombouwen van bestaande schepen is best een duur verhaal. Anthony Veder heeft nu tien LNG-schepen op 35 schepen in totaal. Je kunt je bestaande vloot niet zomaar ombouwen want je bouwt een schip voor 25 jaar. Onze ambitie is dat uiteindelijk alle 35 schepen op LNG varen.'

CO2-uitstoot móet omlaag

De milieuambitie van de wereldwijde scheepvaartkoepel Internationale Maritieme Organisatie is om de totale CO2-uitstoot in 2050 te halveren ten opzichte van 2008. De Nederlandse doelstelling ligt met 70 procent uitstootvermindering nog een stuk hoger. Ambitieus, vindt Valkier. 'Zeker als je het vergelijkt met de luchtvaart.' Dat de scheepvaart 'iets moet' met het milieu, dat staat wel vast. De industrie is verantwoordelijk voor 2 à 3 procent van alle CO2-emissies. 'Dat is best veel. En ook al gaat 90 procent van al het wereldwijde transport per schip de scheepvaart is per ton vervoer nog altijd de schoonste manier om te vervoeren.'

'corona is hoogstens een vertragende factor'

Omschakeling op een brandstof als LNG is maar één van de manieren om te verduurzamen. Waar ook hard aan gewerkt wordt zijn ontwerpverbeteringen: motoren die minder brandstof gebruiken, schepen die meer kunnen meenemen. Daarnaast wordt er gekeken naar alternatieve brandstoffen als waterstof. 'Dat is zeker iets voor de toekomst, maar het is echt complex', vindt Valkier. 'Het heeft ook alleen maar zin als het om zogenoemde groene waterstof gaat. Niet geproduceerd met fossiele brandstoffen als aardgas dus. Dan kan je beter het aardgas zélf gebruiken.' Het is wel iets wat Anthony Veder onderzoekt.

Het effect van de coronacrisis

En dan gaan er wel stemmen op om vanwege de crisistijd alle milieuambities in de prullenbak te gooien. 'Onze investeringsbeslissingen zijn voor de lange termijn, dus we kunnen niet zeggen: Laten we nu maar even drie maanden iets anders doen', stelt Valkier. 'Misschien gaat het nu wat langzamer.' Dus terug naar stookolie? 'Nee, nee, nee, nee. Corona is hoogstens een vertragende factor.'

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.

Lees meer over

co2-uitstoot