Wees dankbaar, toon compassie, klaag niet, probeer iets in beweging te zetten. Verrassende uitspraken voor een bestuursvoorzitter van Van Lanschot Kempen? Misschien, maar dat is wat Karl Guha voorstaat. ‘Dit is wie ik ben. Take it or leave it.’
Samenleving. Het is het enige woord dat bestuursvoorzitter Karl Guha van Van Lanschot Kempen herhaaldelijk in het Nederlands zegt, tijdens het gesprek dat overigens in het Engels wordt gevoerd. Zijn antwoorden zijn bijna filosofische verhandelingen en hij houdt het tempo er flink in – dus je moet je aandacht er wel even bijhouden.
De bestuursvoorzitter is charismatisch, elegant, beheerst. Maar met een ondertoon van ongeduld wanneer hij wordt onderbroken: ‘Please allow me to finish my answer’. Zakelijk is hij – soms een beetje afstandelijk. Gaandeweg wordt zijn toon zachter, zijn woorden bijna troostrijk. Je kunt het met zijn ideeën eens zijn of niet, het is moeilijk om níet geboeid te raken.
Wie is Karl Guha? Karl Guha werd in 1964 geboren in het Indiaanse Darjeeling. Hij studeerde economie aan Boston University (VS). Na zijn studie heeft hij diverse functies bekleed bij ABN AMRO en werkte onder meer als chief risk officer bij de Unicredit Group. In 2013 werd hij benoemd als bestuursvoorzitter van Van Lanschot Kempen. Karl Guha is getrouwd en heeft twee kinderen.
Over zijn familie, zijn persoonlijke achtergrond – daarover wil de bankier niet praten. ‘Those are private matters’. Maar wel over zijn visie op de samenleving. Hij maakt zich zorgen over de opmars van populisten, die de samenleving polariseren in plaats van mensen samen te brengen, over nepnieuws, de invloed van social media. Vorig jaar sprak hij er zelfs over op het jubileumcongres van de belangenbehartiger voor institutionele beleggers Eumedion. ‘Als niemand meer iets gelooft, is het risico levensgroot dat mensen alles gaan geloven.’
Verrassend dat iemand uit de bankierswereld publiekelijk zijn zorgen uit. Waar komen die vandaan?
‘Het zijn persoonlijke zorgen, mijn zorgen als mens. Het feit dat ik bankier ben, is niet heel relevant. Ik ben ook zoon, vader, vriend. Hoeveel grafstenen hebt u gezien waarop staat: hij was een geweldig bankier? Ieder individu is een totality of a human being. Het druist tegen mijn fundamentele geloof in om individuen in een hokje te plaatsen. Je ontneemt ze dan hun individualiteit. Op het moment dat je toegeeft aan die verleiding, zijn we een stap dichter bij het fascisme.’
‘Als niemand meer iets gelooft, is het risico levensgroot dat mensen alles gaan geloven’
Technologische ontwikkelingen
De uitdagingen in de samenleving waar Karl Guha over rept, hangen vooral samen met het gebrek aan verbondenheid in de samenleving en de diepe impact van technologische ontwikkelingen op de maatschappij. Guha: ‘Technologische innovaties maken ons leven op materieel vlak gemakkelijker. Maar in de vorm van automatisering neemt het werkgelegenheid weg. Hoe ga je daarmee om? En dan gaat het niet alleen om werkvoorziening of zorg voor een basisminimuminkomen. Mensen werken ook vanwege de intellectuele uitdaging of kameraadschap met collega’s. Je moet ervoor zorgen dat mensen in een technologische samenleving een zinvol bestaan blijven leiden – ook als werk wegvalt of enorm verandert.’
Ons hoofd hobbelt nog te veel achter de nieuwe realiteit aan, zegt Guha. ‘De menselijke natuur neigt naar ordelijke zaken. The familiar. Een technologische samenleving vereist juist adaptatie. Daarin moeten we onszelf trainen, zodat we de juiste frame of mind ontwikkelen om goed met alle complexiteit en veranderingen om te kunnen gaan.’
De maatschappij goed draaiend houden – daar moet iederéén aan trekken. De regering, het bedrijfsleven, burgers. ‘Als je leeft binnen een constructie die ‘samenleving’ heet, moet je het laten slagen. Dat is een collectieve en individuele verantwoordelijkheid. Een verplichting.’
Wat doet u zelf om oplossingen aan te reiken?
‘In mijn geval staat mijn positie me toe deze thema’s aan te snijden, discussies uit te lokken en bewustzijn te kweken op verschillende fora. Ik voer één-op-één gesprekken met policy makers om hen in hun denken te beïnvloeden.’
Maar ook bij de vermogensbeheerder neemt Karl Guha verantwoordelijkheid. Zo ondersteunt de Van Lanschot Kempen Foundation goede doelen in Nederland. En investeren ze bijvoorbeeld in plaatselijke sportclubs, zodat ook jongere kinderen een binding voelen met de club en uiteindelijk de samenleving waarin ze leven. Ook gezondheidsprojecten krijgen aandacht.
‘ik heb een hekel aan het doorschuiven van verantwoordelijkheid’
Vertrouwen in een digitaal tijdperk
Guha zelf brengt in 2013 behoorlijk wat veranderingen teweeg als hij aantreedt als bestuursvoorzitter. Het toenmalige Van Lanschot maakt een verschuiving van algemene bank naar een bank voor vermogensbeheer. Veel van de oude activiteiten – zoals het verstrekken van zakelijke leningen – worden afgestoten. Dat leidt onder meer tot ontslagen, zoals dat ook bij andere banken is gebeurd. ‘Het creëren van nieuwe banen en het opleiden van mensen is een belangrijk onderdeel van de strategie van ons bedrijf. Het betekent niet dat we iedereen werk kunnen verschaffen. Wel willen we via trainingsprogramma’s onze mensen scholen, ze bewust maken van wat er nodig is om met veranderingen om te gaan. We nemen deze plicht serieus. Zijn we hierin perfect? Nee. Doen we ons best? Ja. Tegelijkertijd is individuele verantwoordelijkheid belangrijk. Als er één ding is waaraan ik fundamenteel een hekel heb, is het als je geen verantwoordelijkheid neemt voor jezelf, en je die doorschuift naar de regering of het bedrijf waarin je werkt.’
Een andere ommezwaai is de intrede van online vermogensbeheerder Evi van Lanschot. ‘Ook binnen de bank proberen we menselijk gedrag te begrijpen in de context van de wereld waarin we leven. Een wereld waarin we veel interactie hebben met onze mobieltjes, iPads, computers. Hoe creëer je vertrouwen tussen je klant en jezelf, als er geen menselijke interactie is?’
Het interview gaat verder na de foto
