De overheid moet de komende tien jaar de investeringen in onderzoek en innovatie laten groeien met 300 tot 380 miljoen euro per jaar.
Thierry Breton, eurocommissaris voor interne markt, bracht onlangs een bezoek aan chipmachinefabrikant ASML in Veldhoven. Hij was daar om te praten over de oprichting van een Europese halfgeleider-alliantie. Die moet gaan werken aan een roadmap voor de Europese chipindustrie. Breton kwam natuurlijk niet voor niets helemaal naar Veldhoven. We kennen allemaal de ongelofelijke prestaties van ASML: de hele wereld is afhankelijk van dit bedrijf voor de meest geavanceerde machines om chips te produceren.
Internationale specialisatie
Het is nu eenmaal een bijzondere markt, de wereld van halfgeleiders en computerchips. Ik denk niet dat er een ander product is op de wereld waarbij internationale specialisatie zo ver is doorgevoerd. En dat begon al heel vroeg. Wie weet bijvoorbeeld nog dat Philips een van de grondleggers was van TSMC in Taiwan, de grootste en meest moderne chipfabrikant ter wereld?
Is Europa te kwetsbaar?
Door die vergaande specialisatie kunnen relatief kleine landen zoals Taiwan en Nederland heel sterk zijn in bepaalde niches. Laten we ook het Nederlandse NXP hierbij niet vergeten, dat zich richt op het design van chips, met name voor de auto-industrie. Met de geopolitieke spanningen van de laatste jaren groeit echter ook de zorg. Zijn we niet veel te kwetsbaar als we in Europa zelf geen chipfabrieken meer hebben die de modernste en kleinste chips maken die in onze mobieltjes zitten?
Strategische autonomie
Het is goed dat de Europese Commissie zichzelf die vraag stelt en de mogelijkheden verkent om de Europese positie op deze markt te verstevigen. Eén van de opties is de bouw van een geavanceerde chipfabriek. Het past goed in de discussie over strategische autonomie die op dit moment gevoerd wordt. Tegelijkertijd is de markt voor chips te ingewikkeld en divers om met simpele oplossingen te komen. Niet voor niks wees ASML-bestuursvoorzitter Peter Wennink erop dat het alleen zin heeft om in Europa een chipfabriek te bouwen als daarvoor ook het hele ecosysteem van kennis, chipontwerpers, toeleveranciers en klanten aanwezig is.
Fors investeren in R&D
Als we één ding uit het verleden hebben geleerd is dat we ons moeten richten op de dingen waar we echt goed in zijn. Dat maakt je een sterke speler, ook geopolitiek. Nederland is daarbij uitstekend voorgesorteerd met dank aan ASML. Door als Europa én in Nederland fors te investeren in R&D op dit gebied kunnen we dat ook blijven. Een no regret-optie waar we niet lang over na hoeven te denken.
Thomas Grosfeld
Beleidssecretaris Innovatie